Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2015

Περί φιλίας...

Γράφει η Κατερίνα Ευσταθίου Σελάχα στην εφημερίδα Εμπρός για μια έφηβη που δημοσίευσε στο Facebook, τούτο: «Φίλος είναι μονάχα εκείνος που ξέρει... το τραγούδι της καρδιάς σου... και που μπορεί να σου το τραγουδήσει, όταν εσύ ξεχάσεις… τα λόγια!». Κι απ’ αυτό πιάστηκε η Κατερίνα για να γράψει:
Εδώ κλασικά έχουμε μια πολύ όμορφη αλλά εξιδανικευμένη θεώρηση της φιλίας, που ταιριάζει στο προφίλ του εφήβου, αφού στη ζωή του καταλαμβάνει πρωταρχική θέση. Δεν είναι τυχαίο το ότι αν ρωτήσεις έναν έφηβο πόσους πραγματικούς φίλους έχει, δεν υπάρχει περίπτωση να σου απαριθμήσει λιγότερους από πέντε.
Και στη φάση αυτή το εννοεί, είναι απόλυτα ειλικρινής. Τι μεσολαβεί και μερικά χρόνια αργότερα το ίδιο άτομο με το ζόρι θα σου αναφέρει ένα - δυο ονόματα;
Την απάντηση μου την έδωσε ο Αριστοτέλης με πλήρη σαφήνεια στα «Ηθικά Νικομάχεια»: «Φίλος με την έννοια της αληθινής φιλίας δεν μπορεί να είναι κανείς με πολλούς ανθρώπους, όπως δεν μπορεί αν είναι ερωτευμένος με πολλά πρόσωπα συγχρόνως.
Γιατί η πραγματική φιλία μοιάζει με την υπερβολή, και η υπερβολή όταν πρόκειται για αγάπη, στρέφεται, από τη φύση της σ’ ένα ορισμένο πρόσωπο. Και φυσικά, δεν είναι δυνατό, ν’ αρέσουν πολλοί στο μεγαλύτερο βαθμό στο ίδιο πρόσωπο. (15)
Εκτός απ’ αυτά πρέπει ν’ αποκτήσει κανείς με μακροχρόνια επικοινωνία σχετική πείρα (για το χαρακτήρα τους), πράγμα πάρα πολύ δύσκολο. Είναι ενδεχόμενο, όταν πρόκειται για συμφέρον και ευχαρίστηση ν’ αρέσει κάποιος σε πολλούς, γιατί είναι πολλοί οι τέτοιοι, κι η (αμοιβαία) παροχή υπηρεσιών χρειάζεται λίγο χρόνο. Από τα δύο αυτά είδη των φιλικών σχέσεων, εκείνη που μοιάζει με την αληθινή φιλία είναι εκείνη που στηρίζεται στην απόλαυση, όταν οι δυο φίλοι συμπεριφέρονται μεταξύ τους με τον ίδιο τρόπο, ή όταν ο ένας βρίσκει ευχαρίστηση στον άλλον ή τα ίδια πράγματα. (20) Τέτοια είναι η φιλία των νέων, επειδή σ’ αυτούς επικρατεί περισσότερο η ιδεαλιστική πλευρά, ενώ εκείνη η φιλία που βασίζεται στο συμφέρον θυμίζει καπηλεία».
Μια άλλη βαθιά όσο και ρεαλιστική θεώρηση της φιλίας έχει κάνει και ο Μπόρχες: «Δεν μπορώ να σου δώσω λύσεις για όλα τα προβλήματα της ζωής σου, ούτε έχω απαντήσεις για τις αμφιβολίες και τους φόβους σου· όμως μπορώ να σ’ ακούσω και να τα μοιραστώ μαζί σου. Δεν μπορώ ν’ αλλάξω το παρελθόν ή το μέλλον σου.
Όμως όταν με χρειάζεσαι, θα είμαι εκεί μαζί σου. Δεν μπορώ να αποτρέψω τα παραπατήματά σου. Μόνο μπορώ να σου προσφέρω το χέρι μου να κρατηθείς και να μην πέσεις. Οι χαρές σου, οι θρίαμβοι και οι επιτυχίες σου δεν είναι δικές μου.
Όμως ειλικρινά απολαμβάνω να σε βλέπω ευτυχισμένο. Δεν μπορώ να περιορίσω μέσα σε όρια αυτά που πρέπει να πραγματοποιήσεις, όμως θα σου προσφέρω τον ελεύθερο χώρο που χρειάζεσαι για να μεγαλουργήσεις. Δεν μπορώ να αποτρέψω τις οδύνες σου όταν κάποιες θλίψεις σού σκίζουν την καρδιά, όμως μπορώ να κλάψω μαζί σου και να μαζέψω τα κομμάτια της για να τη φτιάξουμε ξανά πιο δυνατή. Δεν μπορώ να σου πω ποιος είσαι ούτε ποιος πρέπει να γίνεις. Μόνο μπορώ να σ’ αγαπώ όπως είσαι και να είμαι φίλος σου […]».
Αυτό το κείμενο αποτελεί για μένα ορισμό της βαθιάς φιλίας και σπάνια θεωρώ την πραγμάτωσή της, αφού ο πραγματικός φίλος έχει το δύσκολο έργο ν’ αναγνωρίσει τα όρια που υπάρχουν ανάμεσα σ’ αυτόν και το αγαπημένο πρόσωπο, να φέρεται με ανιδιοτέλεια και να μην τον χειραγωγεί στο όνομα της φιλίας του.
Κι όταν μπαίνει ο εγωισμός στη μέση, τι γίνεται; Υπάρχει εκεί χώρος για φιλίες; Πάνω σ’ αυτό ας προβληματιστεί ο καθένας λαμβάνοντας υπόψη τα προσωπικά του δεδομένα. Εξάλλου, υπάρχουν πάντα και οι φίλοι στο Facebook… να φαν κι οι κότες. Για Μπόρχες και για Αριστοτέληδες να μιλούμε τώρα!
Η αγάπη και η φιλία δε φουντώνουν με την παρουσία των ατόμων αλλά με τη μαγεία του να ξέρεις, άσχετα αν δεν τους βλέπεις, πως τους έχεις στην καρδιά σου.

12 σχόλια:

  1. Οι φίλοι είναι σαν τ΄αστέρια'Δεν φαίνονται πάντα, αλλά ΓΝΩΡΊΖΟΥΜΕ ότι είναι εκεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η φιλία, ο αληθινός φίλος, ο επιφανειακός φίλος, ο εκμεταλλευτής φίλος,
    Είναι τόσα πολλά είδη φίλων!
    θα πάρω ως παράδειγμα τον εαυτόν μου μια που είχα ζήσει όλα μου σχεδόν τα χρόνια ανάμεσα σε φίλους, συναδέλφους ναυτικούς και συναδέλφους ταξιτζήδες.
    Κι εδώ στην Νέα Υόρκη όταν έφθασα χωρίς να γνωρίζω κανέναν βασιζόμουν σε φίλους που είχα κάποτε στα βαπόρια ως ναυτικός.
    Ένεκα της νεαράς ηλικίας στα βαπόρια πίστευα σε έναν ιδεαλισμό είχα αρκετούς φίλους, ένας από αυτούς γνήσιος αδελφικός.
    Όλοι αυτοί χάθηκαν κι αυτός ακόμα όταν μπήκε στη μέση η γυναίκα.
    Άλλαξε η ζωή ολόκληρη.
    Μετά φίλους στο επάγγελμα του ταξί είχα καλούς και πολλούς ισπανόφωνους.
    Ερχόμενος εδώ στην ΝΥ από τους παλιούς φίλους, ένας με βοήθησε να κατατοπισθώ οι άλλοι δοκίμασαν πως να εκμεταλλευθούν την απειρία μου στην καινούργια πατρίδα προς όφελός τους, από απόψεως εύρεσης εργασίας κλπ...

    Σήμερα στης ζωής τα μονοπάτια έχω αρκετούς γνωστούς στην σημερινή κοινωνία της ΝΥ, είχα φίλο καρδιακό που είχαμε έρθει από την Γουατεμάλα μαζί, πέθανε, μετά γνώρισα την Ελληνοαμερικανική κοινωνία, ένας από αυτούς που με πήρε απ' το χέρι και με γνώρισε ήταν ο Μάκης Τζιλιάνος, άνοιξα τα φτερά μου μέσα σε αυτή την κοινωνία θάνε περίπου 15 χρόνια έμεινα όμως μοναδικός σε σκέψη και αντιμετώπιση της ζωής.

    σας κούρασα με συγχωρείται

    Γαβριήλ



    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @ Κέρινα Ποιήματα,

    Η φιλία και η αγάπη δε φουντώνουν με την παρουσία των ατόμων αλλά με τη μαγεία του να ξέρεις, άσχετα αν δεν τους βλέπεις, πως τους έχεις στην καρδιά σου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @ pylaros,

    Άνοιξες τα φτερά σου μέσα σ’ αυτή την κοινωνία… και τι απόμεινε ; Μέτρα αληθινούς φίλους, επιφανειακούς, εκμεταλλευτές, περιστασιακούς… χιλίων ειδών, με την έννοια της αληθινής φιλίας, πόσους έχουμε κι αν τους έχουμε η φιλία είναι αμοιβαία;… Αφήνω και αποσιωπητικά για σκέψη.

    Καλό Σαββατοκύριακο, Φίλε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

  5. "ΠΟΛΛΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΚΡΕΙΤΤΟΝ ΦΙΛΙΑ ΕΣΤΙ"

    Ἀναφέρομαι καὶ μόνον στὴν ἀληθινὴ καὶ ἀνιδιοτελὴ φιλία!
    Οἰονδήποτε ἄλλης μορφῆς δὲν ἔχει σημασία καἰ τὸ "πολλῶν ἀγαθῶν κρεῖττον φιλία ἐστί" δὲν κολλάει!...

    Νὰ ἔχετε ὑγεία καὶ χαρὰ καὶ καλὸ Μάρτη
    Ἀνιδιοτελῶς ὁ φίλος σας
    δημήτρης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Έτσι είναι αγαπητέ μου Δημήτρη, τότε μόνο αξίζει η φιλία όταν είναι, όπως λες, αληθινή και ανιδιοτελής! Και έτσι τη χαίρεσαι.

    Καλό μήνα σε σένα και σε όλους τους φίλους του ιστολογίου και της Παρέας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Παιδιά, δεν ξέρω, πόσους αληθινούς φίλους μπορεί να έχει ό άνθρωπος. Πιστεύω, πως μπορεί να είναι ένας; Άντε άλλος ένας; Γιατί μιλάμε για πραγματικό ξεσκόνισμα φιλίας, πριν δώσεις το σκήπτρο.Βάνα Οιυπόλοιποι είναι κοινωνικά γνωστοί με όλες τις αποχρώσεις του..γκρί.
    Καλό μήνα σε όλους.
    Βάνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. ..και μια διευκρίνηση. Μιλώ για την πολύ εξιδανικευμένη φιλία, που αναρρωτιέμαι, αν υπάρχει στην σημερινή ζωή μας, η αν έχει υπάρξει ποτέ..
    βανα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Η πραγματική ,αληθινή φιλία είναι κατι σπάνιο γι αυτό έχει αξία.Εχει μεσα της,λένε ,περισσότερα απο τα χρώματα της ίριδας
    Συλαμβάνεται,λέει, σε στείρες εποχές.Και διαρκεί πέρα από τον θάνατο.Για τις ανάγκες σου όμως Βρίσκεις στις βιτρίνες της επικοινωνίας μεγάλη ποικίλια με απομιμήσεις.Διαλέγεις αυτές που ταιριάζουν στην προσωπικότητά σου και τις φοράς.Μην περιμένεις όμως να σε κάνουν πιό όμορφο απ ότι είσαι.Αυτό ειναι κάτι προσωπικό.Τις γυρεύεις όμως,γιατί η μοναξιά και η απομώνοση σε κάνουν άσχημο και δυστυχή.Εκει ξεκινάει ενα παζάρι.Οποιος δίνει το καλύτερό που του περισσεύει πέρνει,αν ειναι τυχερός,το καλύτερο που του χρειάζεται.Και μέσα από αυτή την διαδικασία γίνεται μια καλλιεργεια ψυχής και νου.Αυτα κι από μενα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Αγαπητοί μου Βάνα και Σπύρο, δεν είναι εύκολο να προσδιορίσουμε τη φιλία, ακόμη πιο δύσκολο την αληθινή φιλία. Πράγματι δύσκολο. Δεν έχει μέτρο σύγκρισης: Ψεύτικη; Απλή; Αληθινή;
    Για μένα αν βρίσκω ανθρώπους που συγγενεύουν με την ψυχή μου τους θεωρώ φίλους, ακόμη και κομμάτι της ζωής μου.
    Δεν θεωρώ πως είναι προνόμιο των τυχερών, αλλά εκείνων που προσφέρουν γενναιόδωρα τον εαυτό τους σ’ αυτές. Κι αν έχουμε να θυμόμαστε στιγμές που με πράξεις και συμπεριφορές -κι ας έδειχναν ασήμαντες κι απλές- ουσιαστικά είναι οι μικρές λεπτομέρειες που στεριώνουν μια φιλία. Μπορεί απλή, αλλά φιλία.
    Κι αν στα πάρε-δώσε μας παίρνουμε αυτά που δίνουμε και αυτά που αξίζουμε, αμοιβαία βέβαια, θα συνυπάρχουμε και θα είμαστε μια χαρά φίλοι.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Η φιλία Στράτο μου, είναι μία σχέση.
    Και η οποιαδήποτε σχέση για να κρατηθεί χρειάζεται να καλλιεργείται. Χρειάζεται το ειλικρινές πάρε και το δώσε της.
    Οι ωραίες στιγμές, οι μικρές λεπτομέρειες, συμφωνώ, προδιαγράφουν και σηματοδοτούν την αρχή και ίσως εξέλιξη μιας όμορφης φιλίας. Αλλά αναρρωτιέμαι, αν θα συνεχίσει να υπάρχει αυτή η αγάπη της σε περίπτωση, που ο ένας κάπου σκαλώσει και ίσως πληγώσει τον άλλο.
    Η αγνή αληθινή φιλία έχει βαθύ τον σπόρο της. Μοιάζει λίγο σαν μητρική αγάπη.
    Να είστε καλά.
    Βάνα

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Βάνα μου, δεν αντιλέγω πως μια σχέση φιλίας που αρχίζει να «χτίζεται» με τον καιρό, είναι ακριβώς ο χρόνος που θα δείξει αν αυτή η σχέση μπορεί να μετατραπεί σε φιλία. Το αληθινή ή όχι εξαρτάται αν, αυτά τα «πάρε-δώσε» που γράφω είναι κι αυτά ειλικρινά.
    Οι εμπειρίες δείχνουν πως όσες γλύκες και να τα πασαλείβουν, κάποια στιγμή μπορεί «κάπου να σκαλώσει» και… μια λεπτομέρεια, ένα τίποτα να την ξεριζώσει. Άρα οι ρίζες ήταν επιφανειακές και είναι αυτές που μας απογοητεύουν.

    Κι εγώ, γνωρίζοντας το πόσο σας ταλαιπώρησε φέτος ο χιονιάς, σας εύχομαι σύντομα να σας επισκεφτεί η άνοιξη.
    Με την αγάπη μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

«Ουχ ούτως χρείαν έχομεν της χρείας παρά των φίλων ως της πίστεως της περί της χρείας» Επίκουρος